Ναός Τιμίου Σταυρού (παλαιός) και Αγίου Χαραλάμπους
ΝΑΟΣ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ (ΠΑΛΑΙΟΣ) ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ

Ναός Τιμίου Σταυρού (παλαιός) και Αγίου Χαραλάμπους

Ο παλαιότερος από τους δύο ναούς που είναι αφιερωμένοι στον Τίμιο Σταυρό, στο Πάνω Χωριό της Σφάκας, είναι ένας διπλός από προσθήκη ναός αποτελούμενος από δύο μονόχωρους καμαροσκεπείς χώρους που επικοινωνούν με δύο χαμηλά τόξα. Το σύνολο κοσμείται με λιθόγλυπτο διάκοσμο στα πλαίσια των θυρών στη δυτική όψη και τέμπλα εξαιρετικής ξυλογλυπτικής τέχνης στο εσωτερικό. Το αρχικό νότιο κλίτος θα ήταν αφιερωμένο στον Τίμιο Σταυρό και πιθανόν να οικοδομήθηκε στα χρόνια της Βενετοκρατίας (13ος-17ος αι.). Το βόρειο κλίτος, σύμφωνα με την επιγραφή στο υπέρθυρο της εισόδου, οικοδομήθηκε το 1881 παράλληλα με  το πρώτο Διδακτήριο του χωριού δίπλα από την εκκλησία, και αφιερώθηκε στον Άγιο Χαράλαμπο. Κάποια στιγμή μέσα στον 20ό αιώνα έγινε αντιμετάθεση της αφιέρωσης των δύο κλιτών μεταξύ τους, όπως υποδεικνύουν οι δεσποτικές εικόνες στο τέμπλο. Ανάμεσα στις εικόνες του τέμπλου ξεχωρίζουν η εξαιρετικής τέχνης και τεχνοτροπίας της Κρητικής Σχολής εικόνα του Τιμίου Σταυρού που σύμφωνα με τον Μ. Μπορμπουδάκη χρονολογείται γύρω στο 1500. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και ορισμένες από τις λαϊκότροπες παραστάσεις του 19ου αιώνα με εικονογραφικά θέματα, όπως η ευαγγελική ιστορία του τελώνη Ζακχαίου και ο λιθοβολισμός του πρωτομάρτυρα Στεφάνου.