Ναός Αγίου Αντωνίου στον Θόλο
ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤΟΝ ΘΟΛΟ

Ναός Αγίου Αντωνίου στον Θόλο

Πρόκειται για µονόχωρο καµαροσκεπή ναό, που τιµάται στον κατεξοχήν πατέρα του µοναχισµού και επονοµαζόµενο «Καθηγητή της ερήµου», Άγιο Αντώνιο τον Μέγα. Βρίσκεται στην περιοχή Σχοινιάς της Χαλέπας στη θέση «Βρυσίδια» και θα πρέπει να σχετιζόταν µε µία µικρή µοναστική εγκατάσταση. Αυτό δηλώνεται στο εικονογραφικό του πρόγραµµα όπου, εκτός από την καθιερωµένη ζώνη του χριστολογικού κύκλου διασώζονται παραστάσεις από την ζωή του τιµώµενου Αγίου, προσφιλές συναξαριακό ανάγνωσµα και πρότυπο για τον αναχωρητικό µοναχισµό. Σε µία από αυτές τις παραστάσεις εικονίζεται η συνάντηση του Μεγάλου Αντωνίου µε τον Όσιο Παύλο τον Θηβαίο. Και οι δύο ασκητές απεικονίζονται ολόσωµοι στην κάτω κύρια ζώνη µαζί µε τους έφιππους αγίους Γεώργιο και ∆ηµήτριο.  Η κατάσταση των τοιχογραφιών δεν είναι καλή. Αν και δεν διασώθηκαν επιγραφικά στοιχεία που θα βοηθούσαν στην ασφαλή χρονολόγηση τους, φαίνεται ότι είναι έργο τοπικού καλλιτέχνη του β´ µισού του 14ου αι. Χαρακτηριστική είναι η τάση για σχηµατοποίηση, αλλά και οι ιδιαίτερα σκοτεινοί χρωµατικοί τόνοι, στοιχεία που χαρακτηρίζουν την λεγόµενη κρητική σχολή ζωγραφικής της πρώϊµης µεταβυζαντινής εποχής. 

Στον ναό, κυρίως στο νότιο τοίχο, σώζονται και αρκετά χαράγµατα, το αρχαιότερο από τα οποία φέρει ηµεροµηνία 2 Μαρτίου 1390.

Επίσης, σε συµβολαιογραφική πράξη της 9 Απριλίου 1619 του νοτάριου και ιερέα του Καβουσίου παπα-Ανδρέα Γαλανού, αναφέρεται ότι ο Ενετός Άρχοντας Ανδρέας Μουδάτζος, στον οποίο ανήκε όλη η περιοχή του Καβουσίου, παραχωρεί γονικά στον Μοναχό Νικόδηµο Ρουσοψείρη, «το µοναστήρι του Μεγάλου Αντωνίου στα Βρυσίδια».

Ο ναός πανηγυρίζει στις 17 Ιανουαρίου, ηµέρα µνήµης του Αγίου Αντωνίου.